بیماری گموز پسته
بیماری گموز پسته، که با نام هایی همچون پوسیدگی ریشه، پوسیدگی تاج و یا شیره سیاه نیز شناخته می شود، یکی از مهم ترین و شایع ترین بیماری هایی است که می تواند به راحتی درختان پسته را آلوده کرده و خسارات جبران ناپذیری به باغ های پسته وارد کند. این بیماری قارچ گونه در شرایط خاصی رشد کرده و به خصوص درختانی که ضعیف و یا به اصطلاح “بی حال” هستند را هدف قرار می دهد. در این مقاله، به بررسی کامل بیماری گموز پسته، عوامل ایجاد کننده، علائم، روش های درمان و نکات پیشگیری از آن می پردازیم.
آشنایی با بیماری گموز پسته
ممکن است این سوال برای شما پیش آید که منشأ این بیماری چیست و چگونه به درختان پسته منتقل می شود؟ پاسخ ساده است: بیماری گموز پسته یا همان پوسیدگی ریشه ناشی از قارچی به نام فیتوفتورا است. به همین دلیل، این بیماری را اغلب با عنوان “پوسیدگی فیتوفتورایی” می شناسند. بیماری فیتوفتورایی یکی از کشنده ترین بیماری های درختان پسته به شمار می رود و سالانه می تواند تعداد بی شماری از درختان باغ های پسته را در مدت زمانی کوتاه آلوده کرده و از بین ببرد. به همین دلیل، شناخت و مقابله با این بیماری اهمیت بسیاری دارد.
بیشتر بدانید: مراحل و نکات کاشت پسته
علائم بیماری گموز پسته
علائم بیماری گموز پسته ممکن است بسته به سن درخت، مقاومت ژنتیکی آن و نوع رقم پسته متفاوت باشد. با این حال، علائمی وجود دارند که به صورت عمومی در اکثر درختان مبتلا مشاهده می شوند و می توان از آنها برای تشخیص اولیه بیماری استفاده کرد.
11 مورد از مهم ترین علائم این بیماری عبارتند از:
- تغییر ظاهر برگ ها و کاهش شادابی آن ها.
- ریزش و کم شدن برگ ها در فصول غیرمعمول.
- کاهش قابل توجه باردهی درخت.
- زرد شدن تدریجی برگ ها و تبدیل رنگ سبز آن ها به زرد روشن.
- پوسیدگی چوب در ناحیه طوقه.
- تولید و ترشح قطره های صمغ و شیره سیاه از تنه درخت.
- کلروز (زرد شدن) و نکروز (مرگ سلولی) برگ ها.
- زرد شدن برگ ها از انتها و در نهایت زرد شدن کل برگ.
- خشک شدن تدریجی درخت.
- خشکیدگی سرشاخه ها.
- کاهش چشمگیر تعداد و حجم خوشه های پسته.
بیشتر بخوانید: نماتد پسته چیست؟ علائم،پیشگیری و مبارزه
عواملی که به وجود آمدن بیماری گموز پسته کمک میکنند!
برای جلوگیری از این بیماری، شناخت عوامل ایجاد کننده آن ضروری است. در ادامه به چند عامل کلیدی که نقش مهمی در بروز و گسترش بیماری گموز پسته دارند اشاره می کنیم:
1. خاک های مرطوب و سنگین
خاک های رسی و سنگین که آب را به مدت طولانی در خود نگه می دارند، بستر مناسبی برای رشد قارچ فیتوفتورا هستند. رطوبت بالا در این نوع خاک ها عامل اصلی بروز بیماری گموز پسته است.
2. درجه حرارت خاک
حرارت خاک می تواند بر فعالیت قارچ ها تأثیر زیادی بگذارد. شرایط گرم و مرطوب رشد قارچ ها را تسریع کرده و درختان را در معرض خطر قرار می دهد.
3. نحوه کاشت و قرارگیری طوقه درخت
اگر طوقه درخت بیش از حد در خاک فرو رفته باشد، احتمال پوسیدگی طوقه افزایش یافته و این عامل به طور مستقیم باعث بروز بیماری گموز پسته می شود.
4. سیستم آبیاری
سیستم آبیاری نامناسب، به خصوص آبیاری به روش غرقابی، می تواند رطوبت خاک را بیش از حد افزایش دهد و شرایط را برای گسترش قارچ ها فراهم کند. استفاده از سیستم آبیاری تحت فشار می تواند رطوبت خاک را کنترل کرده و خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهد.
مقاله پیشنهادی: کنترل آفت پسیل پسته
نکات پیشگیری از بیماری گموز پسته
| نکته پیشگیری | توضیحات تکمیلی |
|---|---|
| انتخاب ارقام مقاوم | از گونه های مقاوم به بیماری های قارچی، به ویژه فیتوفتورا، استفاده کنید. انتخاب ارقامی مانند “کله قوچی” یا ارقامی که توسط تحقیقات کشاورزی به عنوان مقاوم معرفی شده اند، می تواند خطر ابتلا را کاهش دهد. |
| تغذیه مناسب | کود های حاوی فسفر و کلسیم را به طور دوره ای به خاک اضافه کنید. این مواد معدنی باعث افزایش استحکام ریشه و کاهش حساسیت درخت به قارچ ها می شوند. همچنین کود های آلی و زیستی می توانند فعالیت قارچ های مفید خاک را افزایش دهند و قارچ های بیماری زا را کاهش دهند. |
| جلوگیری از احداث باغ در خاک های آلوده | قبل از کاشت درختان، خاک را آزمایش کنید. در زمین هایی که سابقه بیماری دارند، بهتر است از کاشت پسته خودداری کرده یا از روش های استریلیزاسیون خاک (مانند بخاردهی) استفاده شود. |
| عمق کاشت مناسب | درختان پسته را طوری بکارید که طوقه درخت حدود 10 تا 15 سانتی متر بالاتر از سطح خاک قرار بگیرد. دفن عمیق طوقه می تواند خطر پوسیدگی و رشد قارچ ها را افزایش دهد. |
| حذف علف های هرز | علف های هرز علاوه بر رقابت با درخت برای مواد مغذی، می توانند پناهگاه قارچ ها و آفات باشند. بهتر است علف های هرز اطراف طوقه و ریشه درختان به طور منظم از بین بروند. |
| آبیاری اصولی | آبیاری بیش از حد و غرقابی، رطوبت خاک را افزایش داده و محیط مناسبی برای رشد قارچ ها فراهم می کند. استفاده از سیستم آبیاری قطره ای یا تحت فشار می تواند میزان رطوبت خاک را کنترل کرده و خطر ابتلا را کاهش دهد. |
عواملی که بیماری گموز پسته را تشدید می کنند
اگر درختان باغ شما دچار بیماری گموز شدند، رعایت برخی نکات می تواند از تشدید بیماری جلوگیری کند:
- از کاشت درختان پسته جدید در زمین آلوده خودداری کنید تا از انتقال بیماری به درختان تازه جلوگیری شود.
- خاک و نهال های آلوده به بیماری را به هیچ وجه به باغ های دیگر منتقل نکنید.
- ابزار و تجهیزات کشاورزی را پس از استفاده ضدعفونی کنید تا از انتقال بیماری به دیگر درختان جلوگیری شود.
- درختانی که شدت بیماری در آن ها بیشتر است را قطع کرده و ریشه کن کنید. سپس خاک اطراف آن ها را به طور کامل پاکسازی کنید.
- درختان خشک شده را به طور کامل از خاک خارج کرده و از باغ خارج کنید.
- آبیاری غرقابی را متوقف کنید و از سیستم آبیاری تحت فشار استفاده کنید.
روش های درمان گموز پسته
اگر درختی به بیماری گموز مبتلا شد، باید سریعاً اقدامات درمانی زیر را انجام دهید تا از گسترش بیماری جلوگیری شود:
- استفاده از قارچ کش های حفاظتی و سیستمیک برای قسمت های آلوده درخت.
- کاهش آبیاری های سنگین و گردشی و استفاده از آبیاری کنترل شده.
- ریشه کن کردن درختان خشک شده و انتقال آن ها به خارج از باغ.
- پاکسازی کامل ناحیه طوقه درختان مبتلا.
جمع بندی
بیماری گموز پسته یکی از خطرناک ترین بیماری هایی است که می تواند باغ های پسته را تهدید کند. با شناخت علائم، عوامل ایجادکننده و روش های درمان و پیشگیری از این بیماری، می توانید خسارات ناشی از آن را به حداقل برسانید. رعایت نکات مدیریتی و استفاده از روش های پیشگیری، کلید حفظ سلامت درختان و افزایش بهره وری باغ های پسته است.
نقل قول:
Gummosis is the most important disease of pistachio trees in Iranian orchards. The principal cause Phytophthora pistaciae , is a recently described plant pathogenic oomycete from pistachio trees. “Source“
ترجمه: گوموزیس مهم ترین بیماری درختان پسته در باغات ایران است. علت اصلی Phytophthora pistacia، اوومیست بیماری زا گیاهی است که اخیراً از درختان پسته توصیف شده است.
منابع خارجی: