حاشیه خشکی پسته
حاشیه خشکی پسته یکی از مشکلات رایج در باغات پسته است که تحت تأثیر عوامل مختلفی ایجاد می شود. شوری آب و خاک، گرمای شدید، کمبود یا بیشتر بودن عناصر غذایی، آفات و بیماری ها از مهم ترین عواملی هستند که این معضل را به وجود می آورند. بی توجهی به این مشکل می تواند باعث ریزش برگ ها و کاهش ظرفیت تولید درختان شود و در نهایت عملکرد باغ پسته را به شدت کاهش دهد.
دلایل مهم حاشیه خشکی پسته (سوختگی برگ پسته)
طبق تحقیقات، تعدادی از دلایل اصلی که منجر به خشک شدن لبه برگ های درختان پسته یا به اصطلاح باعث حاشیه خشکی پسته می شوند شناسایی شده اند. به منظور بررسی این مسئله، پیشنهاد می شود با ما همراه شوید تا این دلایل را مورد ارزیابی قرار دهیم و درمورد روش های پیشگیری آنان اطلاعات مفیدی کسب کنیم.
کمبود پتاسیم
پسته به عنوان یکی از محصولات کشاورزی ارزشمند و مغذی، برای رشد و باردهی مطلوب به پتاسیم نیاز دارد. کمبود پتاسیم معمولاً از اوایل تا اواسط فصل تابستان، به ویژه در برگ های مسن تر درختان پسته نمایان می شود. این کمبود با نشانه هایی مانند کاهش رشد کلی درخت، به ویژه در برگ ها، خشکی حاشیه برگ ها و در نهایت کاهش چشمگیر عملکرد محصول همراه است. تأمین پتاسیم کافی نقش بسزایی در بهبود سلامت درخت و افزایش بازدهی محصول دارد.
کنترل و پیشگیری:
پسته یکی از محصولات مهم و ارزشمند کشاورزی است که برای رشد سالم و تولید مناسب به پتاسیم نیاز دارد. کمبود پتاسیم معمولاً در فصل تابستان و بیشتر در برگ های مسن درخت دیده می شود. نشانه های این کمبود شامل کاهش رشد درخت، خشک شدن حاشیه برگ ها و در نهایت کم شدن محصول است. تأمین پتاسیم کافی برای درخت پسته می تواند سلامت آن را تضمین کند و عملکرد بهتری در برداشت محصول به همراه داشته باشد.
این اقدامات وضعیت پتاسیم در پسته را بهبود می بخشند و باعث افزایش عملکرد و بهبود رشد این محصول می شوند. با انجام این اقدامات، کمبود پتاسیم به طور موثری مدیریت می شود و می توان عملکرد مطلوبی از باغات پسته به دست آورد.
تاثیر گرما در حاشیه خشکی پسته
در تابستان، گرمای شدید تأثیرات منفی زیادی روی درختان پسته می گذارد که یکی از آن ها ایجاد حاشیه خشکی برگ هاست. علاوه بر گرما، اگر درخت با تنش خشکی مواجه شود، این مشکل شدید تر می شود. متأسفانه اگر تنش خشکی برای مدت طولانی ادامه داشته باشد ممکن است برگ ها پس از بروز حاشیه خشکی، به طور کامل بریزند.
کنترل و پیشگیری:
جهت جلوگیری از مشکلات به وجود آمده از گرما، لازم است به آبیاری منظم و به موقع در طول فصل رشد درختان پسته توجه شود. علاوه بر این، می توانند از محلول پاشی کود های حاوی عنصر سیلیکون به عنوان روشی برای افزایش مقاومت برگ ها به گرما استفاده کنند. با انجام این اقدامات، درختان پسته در برابر تنش های گرمایی مقاوم تر خواهند شد.
شوری آب و خاک باغ
از مشکلات عمده مناطق پسته کاری، شوری در آب یا خاک باغ است که در صورت بی توجهی به آن، عملکرد محصول به شدت کاهش می یابد. شوری در پسته موجب می شود عناصری مانند سدیم، کلر و بُر (Boron) توسط ریشه ها جذب شده و در برگ ها تجمع یابند، که این امر منجر به خشکی حاشیه برگ ها می شود.
کنترل و پیشگیری:
در راستای کاهش آسیب های ناشی از شوری، مهم ترین اقدام این است که ابتدا جلوی عواملی که باعث افزایش شوری می شوند گرفته شود. به عنوان مثال، در باغات با شوری بالای آب و خاک، بهتر است از کود سولفات آمونیوم به جای اوره استفاده شود و از مصرف بیش از حد کود های شیمیایی خودداری گردد. همچنین، استفاده از کود های میکروبی و زیستی در برنامه غذایی پسته ضروری است.
تنظیم pH خاک می تواند با استفاده از گوگرد و باکتری های اکسید کننده گوگرد انجام شود. استفاده از مالچ نیز به منظور صرفه جویی در مصرف آب و کاهش تبخیر از سطح خاک برای کاهش اثرات شوری در پسته مفید خواهد بود.
نکات مهم جهت کاهش شوری در باغات پسته:
- در جهت کاهش شوری باغ پسته، پیشنهاد می شود آبشویی را در دوره خواب زمستانی درخت ها انجام داده و آن را تا قبل از باز شدن جوانه های درخت ادامه دهید.
- توجه داشته باشید که آبشویی در مناطقی که هم آب شور دارند و هم خاک شور، تأثیر کمتری خواهد داشت، مگر آنکه شوری آب در سطح پایینی باشد که در این صورت از آبشویی می توان بهره برد.
- نکته دیگری که باید مد نظر قرار گیرد، زهکشی خاک است. اگر زهکشی خاک به درستی انجام نشود، آبشویی تأثیر قابل توجهی نخواهد داشت.
- در صورت وجود بارندگی در منطقه پسته کاری در طول زمستان، می توان از آب باران برای آبشویی استفاده کرد.
نکته: گاهی اوقات حاشیه خشکی پسته بر اثر محلول پاشی کردن در دمای بسیار بالا یا سمپاشی غیراصولی هم رخ میدهد.
بیشتر بدانید: علت پوکی پسته چیست؟
سمیت عناصر سنگین
مصرف زیاد از حد کود های شیمیایی و سموم ممکن است موجب سمیت عناصری مانند بُر و عناصر سنگین نظیر سرب، آلومینیوم و کادمیوم در خاک شوند. یکی از علائم اصلی این سمیت، حاشیه خشکی پسته است. در صورتی که سمیت این عناصر افزایش یابد، پس از بروز حاشیه خشکی، آسیب به میوه ها نیز وارد خواهد شد.
کنترل و پیشگیری:
برای کاهش تاثیرات مخرب و جلوگیری از حاشیه خشکی پسته، بهتر است استفاده از کود های حاوی عناصر سنگین را محدود کرده یا اصلا استفاده نکنید. به عنوان مثال، کود های معدنی که مستقیماً از معادن استخراج می شوند و کود های حاوی گوگرد بنتونیت یا گوگرد معدنی، اغلب حاوی عناصر مضر هستند.
پیشنهاد می شود در طول فصل رشد، مقدار و زمان مناسب مصرف کود ها را به دقت رعایت کرده تا از پیش آمدن خسارات غیر قابل جبران جلوگیری کنید. همچنین، استفاده از کود های حاوی پتاسیم و کلات کننده های طبیعی در طول فصل رشد درخت تاثیرات منفی عناصر سنگین را کاهش می دهند.
آفات و بیماری ها
از مسائل مهم که برای کشاورزان بسیار اهمیت دارد، موضوع آفات و بیماری های باغات است که باعث خسارات زیاد و جدی به پسته می شوند؛ از جمله این خسارات، حاشیه خشکی پسته است.
کرم سفید ریشه پسته
کشاورزان پسته با چالش مهمی چون کرم سفید ریشه روبرو هستند؛ و برای افرادی که از کود های دامی فرآوری نشده در باغ خود استفاده می کنند، مشکلات فراوانی را به دنبال دارد. آفت کرم سفید از اواخر فروردین شروع به فعالیت و پخش شدن میکند و از نشانه های آن، عارضه حاشیه خشکی پسته است که از آسیب و قطع شدن بخشی از ریشه ها به وجود می آید.
راه حل:
یکی از راه حل های مؤثر برای مقابله با این آفت، از بین بردن علف های هرز یک ساله است زیرا لارو های کرم سفید ریشه از این علف ها تغذیه می کنند. همچنین، رعایت بهداشت باغ بعد از هرس درختان در طول فصل پاییز و زمستان و استفاده از تله های نوری در باغ برای کنترل حشرات بالغ، توصیه می شود. علاوه بر این، برای بهبود شرایط باغ در طول فصل رشد، استفاده از کود های حاوی سیلیکون به صورت مصرف ریشه ای توصیه می شود.
آفت نماتد پسته
از دلایل مهم در حاشیه خشکی پسته وجود نماتد ها هستند. این آفت در ریشه و اطراف آن زندگی می کند و با آسیب به ریشه و ایجاد اختلال در جذب عناصر توسط ریشه، باعث کاهش رشد درخت و ایجاد حاشیه خشکی پسته می شوند. در نهایت، این شرایط منجر به کاهش قابل توجه عملکرد پسته خواهد شد.
راه حل:
در جهت کاهش خسارت نماتد ها به باغ پسته توصیه می شود قبل از احداث باغ جدید، نهال ها را بررسی کنید تا از کاشت نهال آلوده به آفت نماتد جلوگیری شود. روش تشخیص این بیماری بررسی ریشه نهال به صورت چشمی است که ریشه ها نباید حالت گره ای داشته باشند.
برای افزایش مقاومت پسته به بیماری نماتد؛ تغذیه صحیح در زمان مناسب بسیار موثر است. همچنین استفاده از کود سیلیکات پتاسیم به صورت ریشه ای در کنترل نماتد می تواند موثر باشد.
بیماری قارچی درختان پسته
در درختان پسته ابتلا به بیماری های قارچی مختلفی از جمله بیماری بلایت جوانه یا خوشه که عامل آن قارچی به نام Botryosphaeria dothidea است و بیماری بلایت آلترناریایی که توسط قارچ Alternaria ایجاد می شود وجود دارد. این دو قارچ باعث ایجاد حاشیه خشکی پسته می شوند.
این بیماری های قارچی معمولاً در باغ هایی که آبیاری آن ها به صورت بارانی یا غرقابی انجام می شود، بیشتر رخ می دهند. همچنین، مناطق با خاک های کم نفوذ و باغ هایی با رطوبت نسبی بالا نیز محیط مناسبی برای گسترش این قارچ ها محسوب می شوند.
راه حل:
از راه های مدیریتی که برای کاهش اثرات بیماری های قارچی وجود دارند می توان به استفاده از قارچ کش ها با راهنمایی متخصص این حوضه اشاره کرد. رعایت بهداشت باغ و همچنین انجام اقداماتی در پایان فصل به کاهش شدت بیماری های قارچی کمک می کند.
اگر مشکلات ناشی از این بیماری برای باغ دار جدی هستند، می توان اقداماتی نظیر تنظیم برنامه آبیاری و جلوگیری از ماندابی و راکد شدن آب را به عنوان بخشی از راهکارها در نظر گرفت.
بیماری باکتریایی
از دیگر دلایل حاشیه خشکی پسته، وجود باکتری Xylella fastidiosa در گیاه است که در طی سال های اخیر در برخی بخش های پسته کاری ایران مشاهده شده است. قهوه ای و سپس خشک شدن حاشیه برگ ها علائمی است که این باکتری در حمله به گیاه از خود نشان می دهد، و اگر بیماری پیشرفت کند کشاورز شاهد از بین رفتن کامل برگ و شاخه ها خواهد بود.
راه حل:
برای مبارزه با این باکتری راه های شیمیایی توصیه نمی شود، اما به دلیل انتقال آن توسط حشرات تغذیه کننده می توان از دو روش نام برده برای مدیریت آن استفاده کرد:
- رعایت بهداشت باغ و جمع آوری بقایای گیاهی طی پاییز و زمستان
- محلول پاشی سیلیکات پتاسیم و کود های کلسیمی در اردیبهشت و خرداد، جهت استحکام سلول های برگ.
نتیجه گیری
مدیریت اصولی باغات پسته با در نظر گرفتن عوامل محیطی، تغذیه ای و بیماری ها می تواند به کاهش حاشیه خشکی پسته و افزایش بهره وری کمک کند. با اجرای راهکارهای علمی و بهره گیری از مشاوره متخصصان، باغداران می توانند به طور مؤثری از آسیب های احتمالی جلوگیری کرده و محصولی با کیفیت و عملکرد بالا برداشت کنند.
جدول خلاصه مطلب: حاشیه خشکی پسته
| عامل | شرح | راهکارهای کنترل و پیشگیری |
|---|---|---|
| کمبود پتاسیم | کاهش رشد درخت، خشکی حاشیه برگ ها، کاهش عملکرد محصول. | تأمین پتاسیم کافی از طریق کوددهی مناسب و متعادل. |
| گرمای شدید و تنش خشکی | افزایش دمای تابستان و خشکی خاک باعث تشدید خشکی حاشیه برگ ها و ریزش برگ ها می شود. | آبیاری منظم، محلول پاشی کود های حاوی سیلیکون برای افزایش مقاومت. |
| شوری آب و خاک | تجمع سدیم، کلر و بُر در برگ ها که منجر به حاشیه خشکی پسته می شود. | آبشویی خاک، تنظیم pH، استفاده از کود های زیستی و کاهش مصرف کود های شیمیایی. |
| سمیت عناصر سنگین | مصرف زیاد کود ها و سموم حاوی عناصر سنگین باعث ایجاد خشکی حاشیه برگ ها و آسیب به میوه ها می شود. | محدود کردن استفاده از کود های حاوی عناصر مضر، تغذیه متعادل و مصرف کود های کلات‌کننده طبیعی. |
| آفات و بیماری ها | آفات (مانند کرم سفید و نماتد ها) و بیماری های قارچی و باکتریایی باعث آسیب به برگ ها و کاهش جذب مواد مغذی می شوند. | مدیریت آفات و بیماری ها از طریق بهداشت باغ، استفاده از تله های نوری، قارچ کش ها و کود های سیلیکونی. |
| محلول پاشی یا سم پاشی غیر اصولی | انجام محلول پاشی در دما های بالا یا با غلظت های نا مناسب ممکن است به برگ ها آسیب رسانده و خشکی ایجاد کند. | رعایت اصول سم پاشی، تنظیم غلظت و زمان محلول پاشی. |