کاشت درخت پسته
پسته؛ به عنوان محصولی بسیار سود آور، همواره مورد توجه کشاورزان بوده است. پس از کاشت پسته، کشاورزان باید در مدت زمان نسبتا طولانی، منتظر ثمردهی درختان پسته باشند. نحوه کاشت پسته، کودهی اصولی، سم پاشی و مبارزه با آفات پسته در برداشت پسته مرغوب اهمیت بالایی دارند. در اینجا سعی داریم با کاشت پسته؛ بیشتر آشنا شویم و کلیه نکات مهم و ضروری در کشت پسته؛ با کیفیت را مورد بحث و بررسی قرار دهیم.
کاشت پسته چگونه انجام می شود؟
نحوه کاشت پسته؛ باید به صورتی باشد که نهال نر و ماده کنار یکدیگر و باهم کشت شوند تا باردهی درختان به خوبی انجام شود. معمولا در کنار هر 15 درخت ماده، باید یک درخت نر پسته کاشته شود. به خاطر اینکه که کاشت پسته به صورت اصولی تر انجام شود، توصیه می شود تعداد بیشتری درخت نر کاشته شود؛ چراکه تشخیص و جدا کردن درختان نر پسته از ماده کمی دشوار است و ممکن است اشتباه تشخیص داده شود، پس بهترین راه جهت کاهش احتمال اشتباه این است که تعداد درختان نر در باغ بیشتر باشند.
مراحل کاشت اصولی درخت پسته
انجام مراحل زیر به رشد سالم و قوی درخت پسته کمک می کنند و پایه ای مناسب برای باردهی در آینده فراهم می سازند:
1. انتخاب چاله مناسب
چاله باید به اندازه کافی عمیق و گشاد باشد تا ریشه های نهال به راحتی در آن جای گیرند.
- عمق چاله: حدود ۶۰ تا ۸۰ سانتی متر
- قطر چاله: حدود ۵۰ تا ۷۰ سانتی متر
2. تنظیم عمق کاشت
عمق کاشت باید طوری تنظیم شود که گره واکنش (نقطه اتصال ریشه به ساقه) حدود ۵ سانتی متر بالاتر از سطح خاک قرار گیرد.
- عمق زیاد: ممکن است باعث آبگرفتگی و پوسیدگی ریشه ها شود.
- عمق کم: می تواند منجر به خشک شدن و آسیب به ریشه ها گردد.
3. قرار دادن نهال در چاله
- نهال را با دقت از ظرف خارج کنید و ریشه های آن را بررسی کنید.
- اقدامات ضروری برای ریشه ها: اگر ریشه ها خشک یا شکسته هستند، آن ها را برش داده و با آب تمیز شستشو دهید.
- نهال را در چاله قرار دهید و ریشه ها را به صورت یکنواخت در خاک پخش کنید.
- خاک را به آرامی فشار دهید تا نهال محکم شود.
- در پایان، نهال را به طور کامل با آب فراوان آبیاری کنید.
بیشتر بخوانید: نماتد پسته چیست؟ علائم،پیشگیری و مبارزه
انتخاب زمین مناسب کاشت پسته
جهت شناخت مناطق مناسب کاشت پسته در ایران باید موارد زیر را در نظر گرفت:
| ویژگی | شرایط مناسب | توضیحات |
|---|---|---|
| خاک | زهکشی خوب، بافت شنی-لومی، PH بین ۷ تا ۷.۵ | خاک با این ویژگی ها از تجمع آب جلوگیری کرده و مواد مغذی کافی را فراهم می کند. |
| آب | کم شور، کم سختی، کم نیترات | کیفیت آب تأثیر مستقیم بر سلامت ریشه ها و محصول دارد. |
| نور خورشید | حداقل ۸ ساعت نور مستقیم در روز | تابش مناسب باعث رشد بهتر و باردهی بیشتر درخت پسته می شود. |
| دمای محیط | فصل رشد: ۲۵ تا ۳۸ درجه سانتی گراد فصل سرما: ۰ تا ۷ درجه سانتی گراد |
دماهای مناسب در دوره های مختلف برای رشد و بقا ضروری هستند. |
| باد | سرعت باد کمتر از ۵۰ کیلومتر در ساعت | بادهای شدید می توانند باعث آسیب به درختان و کاهش محصول شوند. |
| شیب زمین | کمتر از ۱۵ درصد | شیب زیاد می تواند موجب فرسایش خاک و اختلال در زهکشی شود. |
| فاصله از آلودگی | دور از منابع آلودگی مانند کارخانه ها، جاده ها، و رودخانه های آلوده | آلودگی می تواند بر کیفیت خاک، آب و محصول تأثیر منفی بگذارد. |
این معیارها به شناسایی مناطق مناسب برای کاشت پسته و اطمینان از عملکرد مطلوب باغ کمک می کنند.
فاصله ی مناسب کاشت پسته و نکات لازم برای کاشت
در کاشت پسته، رعایت فاصله مناسب از اهمیت ویژه ای برخوردار است تا درختان با رشد کامل، فضای کافی برای توسعه داشته باشند. به طور معمول، فاصله مناسب بین هر درخت پسته ۴ تا ۵ متر و بین ردیف های کاشت ۵ تا ۶ متر در نظر گرفته می شود. این فاصله ها به درختان اجازه می دهد تا بدون محدودیت رشد کنند و عملکرد بهتری داشته باشند، چرا که ارتفاع درختان پسته معمولاً تا ۱۰ متر می رسد.
درخت پسته مخصوص مناطقی با شرایط آب و هوایی معتدل و گرم است. این درخت در مناطق سردسیر رشد خوبی ندارد و در برابر سرماهای شدید مقاومت کمی داشته و دوامی ندارد. ریشه های درخت پسته، کاملا عمیق شده و به عمق خاک نفوذ می کنند؛ بدین جهت خاکی که پسته در آن کاشته می شود، باید از قابلیت نفوذ خوبی برخوردار باشد تا ریشه ها به خوبی بتوانند در خاک رشد و نفوذ کنند. ارتفاع درختان پسته معمولا کم است و همچنین باید توجه داشته باشید که بعد از کاشت پسته؛ تا باردهی درخت، چند سال زمان لازم است.
بیشتر بدانید: کنترل آفت پسیل پسته
بهترین زمان کاشت پسته
زمان مناسب کاشت پسته با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه تعیین می شود. به طور معمول، کاشت پسته در مناطقی با شرایط آب و هوایی گرم و خشک در پاییز انجام شده و کاشت در مناطقی با آب و هوای سرد و مرطوب در بهار توصیه می شود.
مناسب ترین زمان برای کاشت پسته قبل از فصل سرما می باشد که نهال ها بتوانند با گرما ریشه دوانی کرده و به خوبی رشد کنند. بهتر است زمان کاشت پسته با استفاده از اطلاعات آب و هوایی و تقویم کشاورزی مشخص شود.
خاک مناسب کاشت پسته
خاکی که مناسب برای کاشت پسته است باید دارای ویژگی های زیر باشد:
- دارای بافت سبک و شنی باشد. خاک های رسی و سنگین ممکن است باعث افزایش شوری خاک و کاهش زهکشی خاک شوند.
- دارای مواد آلی کافی باشد. مواد آلی به بهبود ساختار خاک، افزایش ظرفیت نگهداری آب و مواد مغذی و کاهش تبخیر آب کمک فراوانی می کنند.
- دارای عناصر غذایی مورد نیاز درختان باشد. عناصر غذایی ضروری برای درختان پسته عبارتند از: فسفر، ازت، کلسیم، پتاسیم، منیزیم، روی، آهن، مس و بور. برای تامین این عناصر باید از بهترین کود های مناسب رشد سریع نهال پسته استفاده کنید.
- دارای ph مناسب باشد که عدد آن بین ۷ تا ۸ است. ph خاک تأثیر چشمگیری بر جذب عناصر غذایی توسط درختان دارد و باید با استفاده از آزمایشگاه های معتبر اندازه گیری شود. برای تنظیم ph خاک در صورت نیاز باید از اصلاح کننده های خاک مانند گوگرد استفاده کنید.
گرده افشانی درخت پسته
گرده افشانی یکی از مراحل حیاتی در تولید میوه درختان پسته به شمار می رود. این فرایند شامل انتقال گرده ها از گل های نر به گل های ماده است. گرده ها حاوی سلول های جنسی نر هستند که با پیوند به سلول های جنسی ماده در گل های ماده، موجب تشکیل بذر و میوه می شوند.
گرده افشانی درختان پسته به دو روش اصلی انجام می شود: خودگرده افشانی و گرده افشانی تقاطعی.
- خودگرده افشانی زمانی رخ می دهد که گرده ها از گل های نر و ماده یک درخت به گل های ماده همان درخت منتقل شوند.
- گرده افشانی تقاطعی به حالتی گفته می شود که گرده ها از گل های نر یک درخت به گل های ماده درختی دیگر منتقل می شوند.
درختان پسته معمولا دو پایه بوده، یعنی درختان از نظر نر و ماده بودن متفاوت هستند. برای تولید پسته، باید درختان نر و ماده در مجاورت یکدیگر کاشته شوند.
- درختان نر تنها گل های نر تولید می کنند و وظیفه آن ها تولید گرده است.
- درختان ماده تنها گل های ماده دارند و مسئولیت تولید میوه را بر عهده دارند.
گرده افشانی درختان دو پایه نیازمند عوامل خارجی مانند باد، حشرات، پرندگان یا حتی مداخله انسان است. استفاده از این عوامل، انتقال گرده ها را تسهیل می کند و در نهایت به باردهی بهتر درختان منجر می شود.
مقاله پیشنهادی: دلایل حاشیه خشکی پسته
نحوه‌ی آبیاری درخت پسته
درخت پسته نیاز به آبیاری هر روزه ندارد. در اصل درخت پسته از درختانی است که به آب کمی نیاز دارد و در مناطق بیابانی و گرمسیری مقاومت کرده و دوام می آورد. حتی در ماه هایی که باران نمی بارد، نیاز چندانی به آبیاری ندارد. در حالت عادی، آبیاری درخت پسته یک هفته در میان مناسب است.
قلمه زدن درخت پسته (روش های قلمه زدن و پیوند)
برای قلمه زدن و پیوند زدن درخت پسته، سه روش متداول وجود دارد که شامل پیوند شکمی، پیوند لوله ای و پیوند اسکنه ای است. رعایت شرایط محیطی، تناسب بین پایه و پیوند، حذف آفات، و سایر عوامل موثر در رشد، برای موفقیت این فرآیند ضروری است.
پیوند شکمی: در این روش، برشی عمودی بر پوست پایه ایجاد می شود و سپس یک برش دیگر به صورت افقی زده می شود تا شکل T ایجاد شود.
پیوند لوله ای: انتهای پایه قطع شده و پوست آن تا محل پیوندک برداشته می شود.
پیوند اسکنه ای: پایه را روی قطرهایی بین ۳ تا ۱۰ سانتی متر قرار می دهند. پیوندک نیز از شاخه های یک ساله گرفته می شود.
نحوه کودهی درخت پسته پس از کاشت
برای دستیابی به باردهی مناسب، دو مرتبه کودهی در طول سال توصیه می شود:
محل قرارگیری کود: کود را در زیر خاک و در فاصله ۳۰ تا ۳۵ سانتی متری از درخت قرار دهید.
انواع کود ها: کود های حیوانی مانند کود گاوی و گوسفندی، که بهتر است در فصل پاییز تا زمستان استفاده شوند. کود های شیمیایی؛ از کود های حاوی ازت و فسفر، متناسب با دوره آبیاری درخت پسته استفاده کنید تا رشد و باردهی بهبود یابد.
این روش ها و دستورالعمل ها به بهبود کیفیت و عملکرد درخت پسته کمک می کنند.
اهمیت هرس درخت پسته
از جمله اصول کلیدی مدیریت باغ هرس منظم درختان پسته است که تأثیر بسزایی بر سلامتی، عملکرد و کیفیت محصولات دارد. هرس زمستانه پسته علاوه بر اینکه به حذف شاخه های آسیب دیده یا بیمار کمک می کند؛ بلکه باعث افزایش نفوذ نور خورشید و جریان هوا در درون تاج درخت نیز شده و موجب بهبود عملکرد گلدهی و میوه دهی می شود.
قابل ذکر است؛ هرس مناسب پسته موجب تنظیم بار میوه و تعادل بین رشد رویشی و زایشی می شود. این کار باعث می شود که درختان انرژی خود را به جای رشد بیش از حد شاخه ها، صرف تولید میوه های با کیفیت تر و بزرگ تر کنند.
شایع ترین بیماری و آفات درخت پسته و روش مبارزه
از مهم ترین آفات درخت پسته، می توانیم به آفت پسیل معمولی پسته یا شیره خشک اشاره کنیم. پسیل پسته حشره ای کوچک که با مکیدن شیره گیاه پوکی پسته را زیاد می کند. این حشره، درخت پسته را ضعیف کرده و روی برگ های آن نیز لکه ایجاد می کند.
جهت مبارزه با آفات پسته از جمله آفت پسیل، توصیه می شود از تله های زرد رنگ و چسبنده در باغ استفاده شود تا حشرات را به خود جذب کند. سمپاشی در اردیبهشت ماه موثر ترین راه حل است که می تواند آفات درخت پسته را تا حد زیادی از بین ببرد.
نقل قول:
Pistachios grow in relatively mild climates and because of this, they can be planted throughout the year. However, the best time to plant pistachio trees is while they are dormant. “Source“
ترجمه: پسته در آب و هوای نسبتا معتدل رشد می کند و به همین دلیل می توان آن را در طول سال کاشت. با این حال بهترین زمان برای کاشت درخت پسته در حالت خواب است.
منابع خارجی:
bhg – thespruce – planetnatural