نکات مهم کوددهی پسته + زمان بندی اصولی

کوددهی پسته صحیح یکی از مهم‌ ترین مراحل در کشت پسته است که تأثیر مستقیم بر رشد درخت و عملکرد محصول دارد. انتخاب نوع کود و زمان مناسب برای استفاده از آن می ‌تواند به بهبود کیفیت و کمیت محصول کمک کند. در این مقاله، به بررسی روش ‌های مختلف کوددهی پسته و نکات ضروری برای انجام این کار به صورت مؤثر خواهیم پرداخت. همچنین، تأثیرات استفاده از کودهای مختلف و نحوه تنظیم برنامه کوددهی پسته در مراحل مختلف رشد درخت مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

کوددهی پسته

تغذیه مناسب درخت پسته از عوامل کلیدی در افزایش باردهی این درخت ارزشمند به شمار می‌ رود. برای دستیابی به درختانی پر محصول، ضروری است برنامه‌ ای اصولی و علمی برای تغذیه و کوددهی این درختان پرسود تدوین کنید. چنین برنامه‌ ای نه تنها راندمان کوددهی پسته را افزایش می‌ دهد، بلکه موجب بهبود باردهی و در نهایت افزایش سودآوری باغ نیز می‌ شود.

با توجه به اهمیت تغذیه و کوددهی پسته، حتماً باید با یک کارشناس مجرب کشاورزی مشورت کنید. این مشاوره کمک می‌ کند تا با در نظر گرفتن عوامل مؤثر بر کوددهی، بهترین برنامه غذایی متناسب با شرایط باغ و درختان شما ارائه شود.

بیشتر بدانید: انواع سیستم آبیاری درخت پسته

اهمیت برنامه تغذیه پسته چیست؟

درخت پسته یکی از درختان شناخته‌ شده و مهم در مناطق گرم و خشک است که ویژگی‌ های خاص خود را دارد. به عنوان نمونه، این درخت می‌ تواند بیش از 150 سال عمر کند و در این مدت، محصولات با کیفیتی تولید نماید.

در سال‌ های اولیه رشد نهال پسته، انتظار باردهی نداشته باشید، زیرا این درخت به زمان و مواد غذایی فراوانی برای تولید میوه نیاز دارد. به خصوص دو سال اول رشد نهال پسته از اهمیت ویژه‌ ای برخوردار است و در این دوران باید با استفاده از کودهای باکیفیت و اصل، نهال را تقویت کنید.

درخت پسته برخلاف باور عمومی، گیاهی حساس به تغییرات محیطی، تنش‌ ها، کم آبی، شوری و سایر عوامل است. هرگونه استرس می‌ تواند منجر به ریزش برگ‌ ها و کاهش کیفیت محصول شود.

با رعایت یک برنامه تغذیه صحیح و تقویت درخت پسته، می‌ توان از بروز این مشکلات جلوگیری کرد. در ادامه به بررسی مراحل مختلف رشد و برنامه تغذیه این درخت خواهیم پرداخت.

بیشتر بخوانید: مزایای کود اوره و زمان مناسب مصرف

قدم اول در کوددهی پسته

به جرات می­توان ادعا نمود که اولین و مهم­ترین قدم برای کوددهی پسته؛ انجام آزمایش خاک و آزمایش برگ است، چرا که بدون انجام آزمایش خاک کارشناس و نیز باغدار و کشاورز از نیاز‌ها و کمبودهای خاک آگاه نمی­ گردند و نمی­ توانند به درستی در جهت رفع نیازها و نیز تامین عناصر مورد نیاز درخت پسته خود اقدام نمایند.

آزمایش خاک اطلاعات دقیق و مفیدی از جمله بافت خاک، میزان شوری، اسیدیته، حاصلخیزی و کمبودهای موجود در خاک باغ را در اختیار باغدار و کارشناس تغذیه قرار می‌ دهد. این اطلاعات کمک می‌ کند تا بر اساس نتایج آزمایش، بهترین کودهای مناسب برای درختان پسته تجویز شود.

علاوه بر این، با انجام آزمایش برگ می‌ توان کمبودها و حتی اضافات عناصر مختلف در درخت پسته را شناسایی کرد و بر اساس آن، عناصر مورد نیاز درخت را تعیین کرد. این کار موجب می‌ شود که نیازهای غذایی درخت به موقع و به طور صحیح رفع شود و درخت به حداکثر باردهی خود برسد، که در نهایت منجر به افزایش سود باغ خواهد شد.

روش کوددهی پسته

به طور کلی کوددهی پسته به 5 روش زیر انجام می شود :

1. کوددهی به روش چالکود
2. کوددهی به روش آبیاری
3. کوددهی به روش محلول پاشی
4. کوددهی به روش سطحی
5. کوددهی به روش ماشین کودپاشی

مقاله پیشنهادی: انواع کود حیوانی و مزایای آن

نقش عناصر مختلف در درخت پسته

هر درخت برای رشد و باردهی نیازمند دریافت عناصر مختلف در زمان‌ های خاص است تا بتواند به رشد کافی و باردهی چشمگیری دست یابد. درخت پسته نیز همانند سایر درختان میوه، در مراحل مختلف رشد و فصول متفاوت به عناصر خاصی نیاز دارد تا باردهی مطلوب و با کیفیتی داشته باشد. در ادامه، نقش این عناصر و تأثیر آنها به طور خلاصه توضیح داده خواهد شد.

• عنصر نیتروژن

نیتروژن یکی از عناصر مهم برای درختان میوه و درخت پسته است که جزو عناصر ماکرو و پر مصرف طبقه بندی می­شود و دارای تاثیرات متعددی در درخت پسته است، به طوری که درختان پسته برای ساخت پروتئین­ های گیاهی مورد نیاز خود، جوانه زنی و نیز افزایش باروری به عنصر نیتروژن در فصول مختلف سال با مقادیر مختلف نیازمند است، همچنین نیتروژن برای رشد رویشی درخت بسیار حیاتی است.

بنابراین، کمبود نیتروژن می‌ تواند باعث زرد شدن و ریزش برگ‌ های درخت پسته، عدم جوانه‌ زنی یا جوانه‌ زنی ضعیف میوه‌ ها شود. در برخی موارد، این کمبود ممکن است منجر به کوچک شدن میوه‌ ها و حتی پوک شدن آنها گردد. بنابراین توصیه می­شود به طور متوسط به میزان 300 گرم از عنصر نیتروژن به ازای هر درخت در 50 بار آبیاری استفاده گردد.

نقل قول: 

Nitrogen is the major element required for proper shoot growth and good yields. Nitrogen deficiencies often result in excessive defoliation during the productive period and hence decrease in nut yield. If a nitrogen deficiency is diagnosed, farmers often apply N-P-K 32-0-0 through the irrigation system, with increasing rate each year as the trees mature (ask a licensed agronomist). “Source“

ترجمه: نیتروژن عنصر اصلی مورد نیاز برای رشد مناسب ساقه و عملکرد خوب است. کمبود نیتروژن اغلب منجر به برگ‌زدایی بیش از حد در طول دوره تولید و در نتیجه کاهش عملکرد مغز می‌شود. اگر کمبود نیتروژن تشخیص داده شود، کشاورزان اغلب N-P-K 32-0-0 را از طریق سیستم آبیاری اعمال می کنند، با افزایش نرخ هر سال با رشد درختان (از یک متخصص کشاورزی مجوز بپرسید).

• عنصر فسفر

عنصر فسفر، مانند نیتروژن، از عناصر پرمصرف و ضروری برای درختان پسته است. این عنصر به درخت پسته کمک می‌ کند تا سیستم ریشه‌ ای خود را گسترش دهد، مقاومت آن در برابر آفات و بیماری‌ ها افزایش یابد و همچنین رشد و باردهی درخت بهبود یابد، در صورت تامین نشدن فسفز مورد نیاز درخت پسته، درخت دچار ضعف، کاهش رشد، کاهش قدرت جذب به دلیل عدم رشد مناسب سیستم ریشه می‌ شود، بنابراین، درختان پسته در شرایط نرمال به طور متوسط به حدود 600 گرم کود فسفر در طول یک سال نیاز دارند.

• عنصر پتاسیم

نقش پتاسیم در افزایش کیفیت میوه­ های مختلف بر کسی پوشیده نیست از این رو نقش پتاسیم در درختان پسته نیز افزایش کیفیت، طعم و مزه میوه این درخت پر ارزش است، همچنین به دلیل تاثیر پتاسیم بر ساختار سلولی درختان کمبود این عنصر موجب حساسیت درختان مختلف از جمله درخت پسته به عوامل بیمارگر و نیز آفات مختلف است.

بنابراین، نباید از نقش حیاتی و تأثیر قابل توجه پتاسیم در درختان پسته غافل شوید. لازم است این عنصر پرمصرف به موقع و به مقدار کافی در اختیار درختان پسته قرار گیرد تا آنها بتوانند از مزایای آن بهره‌ مند شوند و به خوبی رشد کرده و باردهی مطلوبی داشته باشند. در صورت نیاز و کمبود آن در خاک می­توان با مصرف 1 تا 2 کیلوگرم پتاسیم برای هر درخت این نیاز را رفع نمود.

• عناصر میکرو مورد نیاز درختان پسته

عناصر میکرو عناصری هستند که گرچه درختان به مقادیر کمی به آنها احتیاج دارند اما دارای نقش­های مهم و تاثیر گذار در درختان میوه هستند که این عناصر شامل مس، بور، روی، منگنز، کبالت، آهن است که هر یک دارای نقشی مهم و کاربردی در درختان پسته هستند به عنوان مثال آهن تاثیر بسیار زیادی در افزایش سلامت و رشد درختان پسته دارد و در صورت کمبود این عنصر، برگ‌ های درختان پسته زرد شده و می ‌ریزند. برای رفع این مشکل، می‌ توان با استفاده از کود کلات آهن در ماه‌ های خرداد و شهریور به صورت محلول‌ پاشی، نیاز درخت را تأمین کرد.

عنصر روی با تاثیر بر تنظیم PH خاک موجب افزایش کیفیت میوه ­های درخت پسته می­ شود، به طوری که مصرف روی در درختان باعث می­ شود که این درخت میوه­ هایی خوش طعم­ تر و خوش مزه ­تر تولید نماید، اثرات کمبود منگنز در درختان پسته شبیه کمبود آهن هست که با مصرف 100 تا 150 گرم در ازای هر درخت و با روشی مناسب مانند چالکود می­توان نیاز درخت به این عنصر را بر طرف نمود.

نقش هیومیک اسید در درختان پسته

یکی از کودهای آلی که برای درختان پسته استفاده می­ شود هیومیک اسید است که باعث افزایش کیفیت میوه، افزایش قدرت جذب درخت به وسیله افزایش سیستم ریشه دهی و افزایش قدرت مقاومت درخت پسته در برابر تنش های مختلف از جمله تنش آبی و مقاومت در برابر آفات و بیماری­ ها می شود از این رو از مصرف این کود پر ارزش در درختان پسته غفلت نورزید.

جدول زمان ‌بندی کوددهی پسته اصولی

نوع خاک و تأثیر آن بر کوددهی پسته

نوع خاک یکی از مهم‌ ترین عوامل در تعیین روش و زمان کوددهی پسته است. خاک‌ های سبک و شنی، به دلیل زهکشی بالا، کودهای محلول را سریع‌ تر از دست می‌ دهند؛ بنابراین در این نوع خاک‌ ها باید کوددهی در دفعات بیشتر و مقادیر کمتر انجام شود. در مقابل، خاک‌ های سنگین و رسی مواد مغذی را به مدت بیشتری نگه می‌ دارند، اما ممکن است جذب ریشه را به دلیل تهویه نامناسب محدود کنند. برای دستیابی به بهترین نتیجه، آزمایش خاک قبل از کوددهی ضروری است تا مشخص شود خاک چه عناصری کمبود دارد و چه نوع کودی مناسب‌ تر است. این ارزیابی باعث می‌ شود تغذیه درختان پسته دقیق‌ تر و با کارایی بالاتر انجام شود.

نکات مهم در افزایش عملکرد کوددهی پسته

یکی از پارامترهای تاثیر گذار بر افزایش باردهی و سلامت پسته تغذیه و کوددهی این درختان پر ارزش است پس بهتر است عواملی که در افزایش عملکرد کوددهی پسته موثر هستند را بشناسید و رعایت نمایید.

• از کوددهی در زمان خواب و استراحت درخت پسته، که معمولاً از اواسط پاییز تا اواسط زمستان است، پرهیز کنید.
• توصیه می ­شود برای افزایش باردهی درختان پسته کوددهی این درختان را از اواسط اسفند شروع نمایید و در این زمان از کودهای حاوی مقادیر بالای فسفر استفاده نمایید.
• فصل بهار بهترین زمان برای استفاده از کودهای حاوی عناصر مختلف مانند نیتروژن، پتاسیم، کلسیم، آهن و بور است.
• برای افزایش کیفیت میوه از کودهای روی، بور، هیومیک اسید و پتاسیم در ماه ­های تابستان به ویژه تیر و مرداد استفاده نمایید.
• پس از برداشت میوه در اواخر تابستان و اوایل پاییز، از کوددهی درختان میوه برای افزایش مقاومت در برابر سرمازدگی غافل نشوید.

نتیجه گیری

درختان پسته برای دستیابی به باردهی و کیفیت مطلوب نیازمند تغذیه صحیح و برنامه‌ ریزی دقیق در استفاده از کودها هستند. استفاده به موقع از کودهای مختلف مانند نیتروژن، فسفر، پتاسیم و عناصر میکرو، در زمان‌ های مناسب رشد، تأثیر زیادی بر رشد و عملکرد درختان دارد. همچنین، آزمایش خاک و مشاوره با کارشناسان کشاورزی می‌ تواند در تنظیم برنامه کوددهی پسته موثر باشد. رعایت اصول تغذیه درختان پسته نه تنها باعث افزایش باردهی، بلکه به بهبود مقاومت درختان در برابر تنش‌ های محیطی نیز کمک می‌ کند.

منابع خارجی:

fruitsandnuts.ucdavis – cdfa.ca – wikifarmer

سوالات متداول: